Ethereum đang phải đối mặt với những khó khăn trong thời gian gần đây, khiến nhiều người băn khoăn về nguyên nhân dẫn đến tình trạng hiện tại của nó. Dù không thể phủ nhận rằng công nghệ và đội ngũ phát triển của Ethereum rất mạnh mẽ, sự xuất hiện của những đối thủ mới cũng không hề xa lạ. Vậy, tại sao Ethereum lại gặp khó khăn trong giai đoạn này? Để lý giải, chúng ta hãy xem xét theo lý thuyết ba yếu tố.
### Yếu tố cầu của Ethereum ###
Nhu cầu đối với Ethereum có thể được chia thành hai yếu tố chính: yếu tố nội tại và yếu tố bên ngoài.
1. **Yếu tố nội tại**: Yếu tố này liên quan đến sự phát triển công nghệ của Ethereum, dẫn đến việc sinh ra nhu cầu lớn dành cho ETH thông qua các dự án sử dụng ETH làm đơn vị định giá. Các sự kiện nổi bật như ICO năm 2017 và sự phát triển của DeFi vào năm 2020-2021 đã tạo ra nhu cầu mạnh mẽ cho ETH. Tuy nhiên, trong đợt tăng giá này, chủ đề chính đáng ra nên là Layer 2 (L2) và Restaking. Nhưng như đã đề cập vào tháng 11 năm ngoái, các dự án L2 lại có sự chồng chéo quá lớn với chuỗi chính, điều này không tạo ra sự bùng nổ trong giao dịch. Đồng thời, những dự án Restaking như PointFi lại làm giảm tính thanh khoản của ETH, thay vì thúc đẩy việc sử dụng ETH làm đơn vị định giá trong các giao dịch.
2. **Yếu tố bên ngoài**: Trong giai đoạn trước, nhu cầu bên ngoài chủ yếu đến từ quỹ Grayscale, còn hiện nay là từ ETF. Tuy nhiên, ETF cung cấp tính thanh khoản cao hơn, cho phép nhà đầu tư có thể giao dịch vào ra dễ dàng. Tính đến nay, dòng tiền từ ETF đã ghi nhận rút ròng lên tới -140.83K, chủ yếu đến từ Grayscale. Điều này khác hẳn với tình hình của Bitcoin (BTC) khi ETF mở cửa, khi mà BTC liên tục có dòng tiền vào.
### Hiểu về yếu tố cung của Ethereum ###
Ethereum nguyên bản là một loại tài sản chia sẻ lợi nhuận. Trong thời gian trước đây (Thời kỳ Proof of Work – PoW), áp lực bán chủ yếu đến từ chi phí sản xuất mới. Tuy nhiên, tại sao tình hình bây giờ lại khác? Nguyên nhân nằm ở sự thay đổi về cấu trúc chi phí sản xuất.
– **Thời kỳ PoW**: Trước ngày 15 tháng 9 năm 2022, việc sản xuất ETH diễn ra thông qua việc khai thác, tương tự như BTC. Chi phí khai thác bao gồm chi phí tài chính cố định và biến đổi. Khi giá ETH thấp hơn chi phí khai thác, các thợ mỏ sẽ không bán ETH vì họ gặp thua lỗ. Sự cạnh tranh ngày càng gia tăng trong thị trường khai thác và áp lực giá điện cũng làm tăng chi phí.
– **Thời kỳ Proof of Stake (PoS)**: Sau ngày 15 tháng 9 năm 2022, Vai trò thợ mỏ đã biến mất, thay vào đó là các validator. Việc sản xuất ETH giờ đây chỉ cần staking ETH vào các nút xác thực. Chi phí không còn phụ thuộc vào chi phí đầu tư cho máy đào mà chỉ nằm ở chi phí cơ sở hạ tầng và chi phí cơ hội. Điều này dẫn đến việc không còn mức giá “đóng máy”, các nhà đầu tư có thể tự do giao dịch ETH mà không lo về ảnh hưởng của giá.
### Hệ lụy từ quá khứ và bài học rút ra ###
Câu chuyện này đưa chúng ta trở về năm 2018, khi giai đoạn ICO kết thúc, nhiều dự án ICO đã vô tổ chức xả bán ETH khiến giá giảm xuống dưới 100 đô la. Điều này làm giảm lợi nhuận beta từ mảng ICO, dẫn đến chi phí cơ hội cao. Những bài học này không chỉ là một lời nhắc nhở mà còn giúp các nhà phát triển cũng như nhà đầu tư hiểu rõ hơn về cách duy trì sự ổn định của một dự án phân chia lợi nhuận.
#### Kết luận ####
Từ những phân tích trên, chúng ta có thể rút ra rằng:
1. Đối với các dự án phân chia lợi nhuận, cần phải có cái nhìn nghiêm túc về chi phí sản xuất và tìm cách nâng cao mức giá thấp nhất của tài sản.
2. Việc giảm áp lực bán chỉ là giải pháp tạm thời. Cần biến đồng tiền mẹ thành tài sản định giá để đảm bảo nhu cầu và tính thanh khoản được mở rộng.
Khả năng phát triển bền vững không chỉ nằm ở kỹ thuật, mà còn ở việc tạo ra một hệ sinh thái vững mạnh và cân bằng. Ethereum cần học hỏi từ quá khứ để định hình tương lai tốt hơn.